PROGRAM EDUKACJI ZDROWOTNEJ
PROGRAM EDUKACJI ZDROWOTNEJ
„ZDROWIE PRZEDSZKOLAKA”
REALIZOWANY W SAMORZĄDOWYM PRZEDSZKOLU W DYDNI
opracowanie:
Anna Wolwowicz
Wstęp
Wiek przedszkolny jest okresem szczególnym, podczas którego kształtują się postawy, opinie i przyzwyczajenia dzieci. Jest odpowiednim czasem, by zacząć edukację zdrowotną, gdyż utrwalone nawyki dzieci determinują ich późne decyzje oraz styl życia.
Program zdrowotny „Zdrowie Przedszkolaka” jest przeznaczony dla dzieci w wieku przedszkolnym, jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego jak również jest dostosowany do możliwości dzieci.
Program „Zdrowie Przedszkolaka” składa się z 8 bloków tematycznych, do których opracowano szczegółowe treści ułatwiające przeprowadzenie zajęć:
- „Jak żyć zdrowo”
- „Przedszkolak czyścioszek”
- „Ruch to zdrowie”
- „Właściwie się odżywiamy”
- „Bezpieczny przedszkolak”
- „Przedszkole a środowisko”
- „Mali ekolodzy”.
- „Przedszkolak w świecie emocji”.
I. Uwagi o realizacji
Miejscem realizacji programu jest Samorządowe Przedszkole w Dydni.
Przedszkole powstało w 2009 r. Jest położone z dala od drogi głównej, w otoczeniu pięknej przyrody. Posiadamy przestronne sale, duży ogród z placem zabaw oraz salę integracji sensorycznej, stąd mamy dogodne warunki do realizacji programu. Jako Przedszkole Promujące Zdrowie do swoich działań angażujemy całą społeczność przedszkolną czyli także rodziców dzieci oraz nauczycieli i pracowników placówki. Współpracujemy również z przedstawicielami społeczności lokalnej, by wspólnymi siłami promować zdrowy styl życia oraz działania ekologiczne.
Powołany w Przedszkolu Zespół do spraw Promocji Zdrowia dokonuje wyboru bloku tematycznego do realizacji w danym roku szkolnym. Przedszkole może realizować tematy z jednego bądź więcej bloków tematycznych według potrzeb. Zespół na początku każdego roku szkolnego przygotowuje plan pracy zawierający tematykę zajęć prozdrowotnych, cele i zadania do realizacji w bieżącym roku szkolnym. Na koniec roku szkolnego dokonuje zaś ewaluacji działań prozdrowotnych w przedszkolu.
II. Cele programu
Cel główny: poszerzenie wiadomości dzieci na temat wychowania zdrowotnego, wyrabianie prawidłowych nawyków w zakresie zdrowia i szacunku do przyrody oraz propagowanie zdrowego stylu życia. Włączenie społeczności przedszkolnej do realizacji zadań Przedszkola Promującego Zdrowie.
Cele szczegółowe:
dziecko:
- rozumie pojęcia: „zdrowie” i :choroba;”
- wie, że musi kontrolować stan swojego zdrowia;
- wie jak dbać o zdrowie własne i innych oraz jak unikać zarazków i chorób;
- szanuje i wspiera osoby chore;
- zna i stosuje podstawowe zabiegi higieniczne;
- potrafi samo ubrać się, rozebrać, dostosować swój strój do warunków atmosferycznych;
- dba o schludność swojego wyglądu oraz porządek wokół siebie;
- wie jak można odpoczywać sposób aktywny;
- chętnie bierze udział w zajęciach gimnastycznych, ruchowych, spacerach i pieszych wycieczkach;
- rozumie rolę ruchu w życiu człowieka;
- wie jak należy się odżywiać, by być zdrowym;
- chętnie spożywa zdrowe produkty i dania, próbuje nowych potraw;
- wie, które produkty spożywcze są niezdrowe, unika ich spożywania;
- w sposób kulturalny zjada posiłki używając sztućców oraz serwetki;
- wie, że picie wody jest niezbędnie dla życia i zdrowia człowieka;
- potrafi bezpiecznie poruszać się po budynku przedszkola oraz ogrodzie przedszkolnym;
- zna zasady bezpiecznego poruszania się po drodze;
- zna swoje imię, nazwisko, wiek oraz adres zamieszkania;
- zna numery alarmowe, wie kiedy należy z nich skorzystać;
- wie jak korzystać z zabawek, urządzeń znajdujących się w przedszkolu oraz w ogrodzie przedszkolnym;
- wie, że nieprzemyślane działania i zabawy mogą być niebezpieczne;
- jest wrażliwe na piękno przyrody, obserwuje ją, nie niszczy jej;
- ma pozytywny stosunek do roślin i zwierząt;
- dba o hodowane w przedszkolu rośliny i zwierzęta;
- wie w jaki sposób można chronić przyrodę;
- potrafi segregować śmieci, oszczędza wodę i energię elektryczną;
- jest świadome, że jego działania mają wpływ na przyrodę;
- nawiązuje kontakt z rówieśnikami i dorosłymi;
- potrafi wyrażać swoje myśli, uczucia i potrzeby;
- używa zwrotów grzecznościowych;
- radzi sobie w sytuacjach trudnych i konfliktowych.
członkowie społeczności przedszkolnej (nauczyciele, pracownicy przedszkola, rodzice dzieci):
- uczestniczą w planowaniu i realizacji przedszkolnych uroczystości i imprez, warsztatów, spotkań, wycieczek itp.;
- uczestniczą w warsztatach, szkoleniach i pogadankach organizowanych w przedszkolu o tematyce zdrowia;
- biorą udział w akcjach i programach edukacyjnych o tematyce prozdrowotnej i proekologicznej;
- współpracują z lokalnymi podmiotami, w celu promocji zdrowia i działań ekologicznych;
- współpracują ze sobą, wspierają się, tworząc środowisko sprzyjające dobremu samopoczuciu i zdrowiu członków społeczności przedszkolnej.
III. Metody i formy pracy
Główną formą aktywności dzieci w wieku przedszkolnym jest zabawa, a ważną cechą tych dzieci jest ciekawość, dlatego też nasze działania w zakresie edukacji zdrowotnej skupiają się na nauce poprzez zabawę i odkrywanie. Aby wprowadzić dziecko w świat wartości zdrowia stosować będziemy następujące metody i formy pracy:
Metody:
- metoda oglądowa: obserwacja, pokaz, prezentacje (w tym multimedialne)
- metoda słowna: pogadanka, rozmowa, opis, opowiadanie, wiersz, „burza mózgów”
- metoda praktyczna (badawcza): spacery, wycieczki, zajęcia w terenie, doświadczenia i eksperymenty.
Formy :
- zajęcia z całą grupą
- zajęcia w zespołach
- zajęcia indywidualne wywołujące swobodną ekspresję.
IV. Treści programu
1. „Jak żyć zdrowo”
| ŚRODKI REALIZACJI | SPODZIEWANE OSIĄGNIĘCIA |
| - uświadomienie dzieciom co to jest zdrowie (fizyczne, psychiczne, społeczne) oraz choroba
- podkreślenie znaczenia zawodów: lekarza, pielęgniarki, farmaceuty dla zdrowia człowieka - zaproszenie do przedszkola lekarza, pielęgniarki oraz pracownika Sanepidu - wycieczka do Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Brzozowie - zwrócenie uwagi na potrzebę kontrolowania swojego zdrowia oraz stosowania się do zaleceń lekarza - obchody Światowego Dnia Zdrowia - zapoznanie ze sposobami przeciwdziałania zarażeniu się chorobami oraz walki z zarazkami - obchody Światowego Dnia Chorych
- poznanie zasad zdrowego stylu życia
- kształtowanie pozytywnych relacji międzyludzkich, szacunku do innych
- poznanie pojęcia higiena pracy i kilku zasad jej przestrzegania
- rozumienie znaczenia uregulowanego rozkładu dnia zawierającego: sen, zdrowe odżywianie, praca, odpoczynek, aktywność fizyczna, przebywanie na świeżym powietrzu | - dziecko wie czym jest zdrowie a czym choroba
- dziecko jest świadome jak ważne zadanie pełnią lekarz, pielęgniarka oraz farmaceuta
- dziecko wie się jak wygląda praca zaproszonych gości - dziecko zobaczy jak wygląda stacja i czym się zajmuje - dziecko rozumie, że musi kontrolować stan swojego zdrowia
- dziecko przygotowuje z nauczycielem kącik zdrowia - dziecko wie jak chronić się przed zarazkami i zachorowaniami - dziecko szanuje ludzi chorych, wspiera i pomaga im w miarę swoich możliwości - dziecko wie jak prowadzić zdrowy tryb życia
- dziecko nawiązuje poprawne relacje z rówieśnikami i dorosłymi, szanuje innych
- dziecko wie w jakich warunkach należy bawić się i uczyć
- dziecko wie jak powinien wyglądać prawidłowy rozkład dnia |
2. „Przedszkolak czyścioszek”
| ŚRODKI REALIZACJI | ZAMIERZONE OSIĄGNIĘCIA |
| -codzienne zabiegi higieniczne (mycie rąk, buzi, mycie zębów)
- samodzielne, umiejętne wykonywanie czynności higienicznych (wycieranie nosa, korzystanie z toalety)
- zwracanie uwagi na nieużywanie przyborów toaletowych innych osób
- opanowanie umiejętności samodzielnego ubierania się, rozbierania
- dostosowanie ubioru do okoliczności, wykonywanych czynności oraz warunków atmosferycznych
- kontrolowanie swojego wyglądu (fryzura, czystość ubrania)
-dbałość o czystość i porządek w otoczeniu dziecka
- zabawy na świeżym powietrzu niezależnie od pogody – hartowanie organizmu - poznanie aktywnych sposobów spędzania wolnego czasu
| - dziecko rozumie i przestrzega konieczności codziennych zabiegów higienicznych
- dziecko potrafi prawidłowo wytrzeć nos i korzystać z toalety
- dziecko używa wyłącznie swoich przyborów
- dziecko potrafi samodzielnie ubrać się lub rozebrać
- dziecko wie jak należy ubrać się stosownie do okazji oraz pogody
- dziecko kontroluje swój wygląd
- dziecko dba o porządek w swoim otoczeniu
- dziecko potrafi przeciwdziałać zmarznięciu oraz przegrzaniu
- dziecko wybiera aktywne sposoby na spędzanie wolnego czasu |
3. „Ruch to zdrowie”
| ŚRODKI REALIZACJI | ZAMIERZONE OSIĄGNIĘCIA |
| -prowadzenie ćwiczeń gimnastycznych różnymi metodami
- prowadzenie zajęć z zakresu gimnastyki korekcyjnej
- organizowanie gier, zabaw i zajęć na świeżym powietrzu o każdej porze roku
- organizowanie zawodów i konkurencji sportowych
- wykorzystanie naturalnej dziecięcej potrzeby ruchu poprzez: opowieści ruchowe, ilustrowanie ruchem muzyki oraz słów piosenek, zabawy ruchowo- naśladowcze, taniec
- organizowanie wycieczek, spacerów, pieszych rajdów
| - dziecko chętnie uczestniczy w ćwiczeniach,
- dziecko wie jak korygować wady postawy lub jak zapobiegać ewentualnym wadom
- dziecko wie że przebywanie na świeżym powietrzu jest ważne i potrzebne dla zdrowia
- dzieci chętnie biorą udział w konkurencjach, podnoszą swoją sprawność fizyczną
- dzieci aktywnie i twórczo spędzają czas
- dzieci odczuwają radość z podejmowanego wysiłku ruchowego |
4. „Właściwie się odżywiamy”
| ŚRODKI REALIZACJI | SPODZIEWANE OSIĄGNIĘCIA |
| - poznanie budowy piramidy zdrowia oraz jej wagi dla zdrowia człowieka
- przygotowanie przykładowego jadłospisu przedszkolaka
- rozpoznawanie i degustacja owoców oraz warzyw, poznanie ich znaczenia w diecie
- zachęcanie do spożywania zdrowych produktów poprzez uświadomienie ich właściwości odżywczych
- rozumienie szkodliwości niektórych potraw i napojów oraz nieodpowiedniej diety
- ustalenie zasad higienicznego przygotowania i spożywanie posiłków
- przygotowanie zajęć otwartych dla rodziców
- wprowadzenie samodzielnej formy przygotowywania przez dzieci śniadań - „szwedzkiego stołu”
- przygotowywanie zdrowych potraw i przekąsek w ramach zajęć pt. „Kuchcikowo”
- obchody Światowego Dnia Wody
- umieszczenie dystrybutorów z wodą w sali przedszkolnej
- obchody Dnia Mleka | - dziecko wie jakie produkty należy jeść i w jakiej ilości, co pić by być zdrowym; jest świadome, że aktywność fizyczna również pełni ważna rolę - dziecko wie jakie posiłki powinno jeść każdego dnia oraz jak powinien wyglądać jego odpowiedni jadłospis
- dziecko wie, że warzywa i owoce są zdrowe, nazywa je i chętnie zjada
- dziecko wie dlaczego dany produkt należy jeść
- dziecko rozumie, ze nie powinno spożywać niektórych potraw i napojów oraz zna skutki nieodpowiedniej diety - dziecko wie, że przed przygotowaniem potraw musi umyć ręce, że musi umyć składniki potrawy, potrafi kulturalnie zachować się przy stole
- dziecko prezentuje rodzicom część artystyczną poświęconą zdrowemu odżywianiu, przygotowuje z nimi sałatkę owocową lub warzywną
- dziecko samo komponuje swój posiłek;
- dziecko z pomocą dorosłego przygotuje (a później zje) zdrową potrawę lub przekąskę
- dziecko wie jak ważną rolę pełni woda w diecie człowieka i wie jak cenna jest dla wszystkich organizmów na Ziemi
- dziecko chętnie pije wodę źródlaną
- dziecko zna wartości odżywcze mleka, chętnie je pije |
5. „Bezpieczny przedszkolak”
| ŚRODKI REALIZACJI | SPODZIEWANE OSIĄGNIĘCIA |
| - ustalenie i przestrzeganie zasad bezpiecznego poruszania się po terenie przedszkola
- ustalenie i przestrzeganie zasad bezpiecznego korzystania z zabawek i sprzętu w czasie pobytu w przedszkolu
- ustalenie i przestrzeganie zasad poruszania się po drodze lub chodniku dla pieszych na terenie miasta i na wsi
- ustalenie i przestrzeganie zasad bezpiecznej zabawy w ogrodzie przedszkolnym i na placu zabaw
- zaproszenie do przedszkola policjanta
- rozumienie zagrożeń wynikających z nieprzemyślanych działań (np. zabawa zapałkami, zabawa na zamarzniętej rzece, wkładanie przedmiotów do nosa itp.)
- zapoznanie z pracą służb ratunkowych: straży pożarnej, pogotowia ratunkowego oraz policji
- zaproszenie do przedszkola ratowników medycznych, którzy zaprezentują pierwszą pomoc medyczną
- zaproszenie do przedszkola strażaków, którzy opowiedzą o swojej pracy oraz zagrożeniach pożarem
- znajomość własnego imienia, nazwiska, adresu oraz numerów alarmowych
- ograniczenie zaufania do nieznanych osób
- bezpieczne korzystanie z urządzeń takich jak: komputer, tablet i smartfon oraz bezpieczne korzystanie z Internetu | - dziecko zna rozkład pomieszczeń przedszkola, zna zasady bezpiecznego poruszania się po budynku, przestrzega ich
- dziecko wie jak w bezpieczny sposób korzystać z zabawek i sprzętów dostępnych w pomieszczeniach przedszkola
- dziecko zna zasady bezpiecznego poruszania się po drodze i chodniku na terenie miasta i na wsi, przestrzega ich
- dziecko wie jak należy bezpiecznie korzystać z urządzeń na placu zabaw, zna zasady bezpiecznego pobytu w ogrodzie, przestrzega ich
- dziecko wie, jak należy spędzać czas w bezpieczny sposób, wie w jaki sposób może bezpiecznie podróżować samochodem lub rowerem
- dziecko rozumie, że niektóre zabawy mogą być niebezpieczne, wie których zachowań musi unikać
- dziecko wie czym zajmują się strażacy, ratownicy medyczni oraz policjanci, wie, że może zwrócić się do nich z prośbą o pomoc w sytuacjach zagrożenia
- dziecko jest świadome, że każdy człowiek może udzielić pomocy potrzebującej osobie, wie jak może pomóc w miarę swoich możliwości
- dziecko wie kiedy może dojść do pożaru
- dziecko potrafi się przedstawić, wie, gdzie mieszka, zna numery alarmowe
- dziecko rozumie potrzebę zachowania ostrożności w kontaktach z osobami nieznajomymi
- dziecko potrafi bezpiecznie korzystać z urządzeń takich jak: komputer, tablet, smartfon; wykorzystuje te urządzenia i nowe technologie nie tylko do rozrywki ale z korzyścią dla własnego rozwoju - dziecko jest świadome korzyści i zagrożeń wynikających z korzystania z Internetu |
6. „Przedszkolak a środowisko”
| ŚRODKI REALIZACJI | SPODZIEWANE OSIĄGNIĘCIA |
| - założenie w przedszkolu: kącika przyrody, „mini laboratorium badawczego” oraz kalendarza pogody
- poznanie podstawowych wiadomości na temat Ziemi
- poznanie rytmu, w którym funkcjonuje przyroda - poznanie czterech żywiołów i ich wpływu na życie na Ziemi
- założenie w przedszkolu hodowli warzyw oraz kwiatów doniczkowych
- założenie hodowli rybek akwariowych oraz żółwia - poznanie podstawowych środowisk lądowych oraz wodnych, typowych dla nich gatunków roślin i zwierząt - obchody Światowego Dnia Ziemi
- kształtowanie pozytywnego stosunku do roślin i zwierząt, poznanie wybranych gatunków oraz roślin i zwierząt chronionych
- obchody Tygodnia Dobroci dla Zwierząt
- Obchody Dnia Lasu i Zadrzewień
- Obchody Dnia Leśnika, wizyta leśnika w przedszkolu
- obchody Dnia Drzewa we współpracy z Nadleśnictwem Brzozów
- przygotowanie karmników dla ptaków oraz zbiórka jedzenia dla nich
- organizowanie spacerów, rajdów, wycieczek, podczas których dzieci mogą zbliżyć się do przyrody, badać ją oraz obserwować zmiany zachodzące w niej | - dziecko gromadzi eksponaty do kącika przyrody, eksperymentując poznaje przyrodę, obserwuje zmiany występujące w przyrodzie - dziecko czuje się częścią planety, na której żyje, jest za nią współodpowiedzialne
- dziecko wie jak zmienia się przyroda podczas każdej pory roku i jaki wpływ mają te zmiany na nasze życie
- dziecko zna cztery żywioły, zna ich właściwości, sposoby wykorzystania ich przez człowieka oraz jego wpływu na nie
- dziecko opiekuje się roślinami, obserwuje ich wzrost
- dziecko opiekuje się zwierzętami, obserwuje je
- dziecko zna podstawowe środowiska lądowe i wodne - dziecko rozumie jak wielki wpływ na Ziemię posiada człowiek, szanuje ją i chroni w miarę własnych możliwości
- dziecko zna różne gatunki roślin i zwierząt, wie, że nie należy im szkodzić, a niektóre trzeba chronić
- dziecko rozumie, że o zwierzęta należy się troszczyć, nie wolno się nad nimi znęcać, bo odgrywają ważną rolę w życiu człowieka
-dziecko wie jak ważną rolę odgrywają drzewa w przyrodzie jak ważne są dla człowieka
- dziecko wie na czym polega praca leśnika, wie jak może chronić przyrodę
- dziecko sadzi drzewa w przedszkolnym ogrodzie, wykazuje się wiedzą na temat różnych gatunków drzew
- dziecko dba o ptaki zimą
- dziecko jest wrażliwe na piękno przyrody, bada ją i obserwuje, nie niszczy jej |
7. „Mali ekolodzy”
| ŚRODKI REALIZACJI | SPODZIEWANE OSIĄGNIĘCIA |
| - poznanie terminów „ekologia” i „ochrona środowiska”
- udział przedszkola w akcjach ekologicznych: np. zbiórka zużytych baterii, nakrętek
- poznawanie rodzajów śmieci, zasad ich segregacji, sposobów ich ponownego wykorzystywania jak również sposobów ograniczenia powstawania śmieci
- udział w Akcji Sprzątania Świata
- obchody Dnia Ligii Ochrony Przyrody, zapoznanie z organizacjami chroniącymi przyrodę
- obchody Dnia Ekologa
- poznanie sposobów na życie w zgodzie z naturą (np. oszczędzanie wody, energii elektrycznej, ograniczanie emisji spalin itp.)
- wycieczka do pobliskiej oczyszczalni ścieków w ramach obchodów Tygodnia Czystości Wód
- obchody Światowego Dnia Ochrony Przyrody - propagowanie idei ochrony przyrody | - dziecko wie czym jest ekologia oraz ochrona środowiska oraz zna jej znaczenie
- dzieci aktywnie uczestniczą w akcjach, angażują swoich bliskich
- dziecko wie co to są śmieci, wie jak je segregować, wykorzystywać i ograniczać ich powstawanie
- dziecko sprząta z pomocą dorosłych teren wokół przedszkola
- dziecko wie jakie organizacje chronią przyrodę na terenie kraju
- dziecko wie czym zajmuje się ekolog, sam próbuje ochraniać przyrodę
- dziecko wie jak należy żyć, by nie szkodzić naturze
- dziecko wie jak działa oczyszczalnia ścieków, rozumie, że nie wolno zanieczyszczać wody
- dziecko wie, że należy chronić przyrodę poprzez różne działania szerzy w swoim otoczeniu ideę ochrony przyrody |
8. Przedszkolak w świecie emocji”
| ŚRODKI REALIZACJI | SPODZIEWANE OSIĄGNIĘCIA |
| - uświadamianie dzieciom ich własnej osoby; - budowania pozytywnych relacji w kontaktach społecznych; kształtowania społecznie akceptowanych postaw; - nauka rozpoznawania i wyrażania emocji;
- zawieranie kontraktów grupowych, stosowanie systemów motywacyjnych;
- zajęcia warsztatowe z elementami arteterapii dotyczące emocji, zachowań oraz budowania relacji społecznych w grupie; - zabawy rozluźniające, relaksujące, ruchowe, niwelujące napięcie psychiczne; zabawy fabularyzowane i wykorzystujące dramę; elementy biblioterapii: bajki terapeutyczne; - zakup książek do biblioterapii, tablic demonstracyjnych, gier edukacyjnych oraz innych pomocy mających wpływ - zabawy ułatwiające integrację członków grupy, poznanie nowego otoczenia i zmniejszenie dystansu między wychowankami; - zabawy pozwalające poznać własne ciało, zabawy w relacjach z druga osobą (metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne). | - dziecko posiada poczucie samoakceptacji, - nabywa większej pewności siebie;
- dziecko potrafi zgodnie współpracować w grupie w sytuacjach zadaniowych - dziecko potrafi rozpoznać własne emocje i wyrażać je w sposób akceptowany społecznie; dziecko nazywa własne myśli i uczuci
- dziecko odkrywa własne możliwości twórcze, pobudza własną fantazję,
- dziecko pokonuje lęki np. związane
- dziecko ma dostęp do atrakcyjnych pomocy dydaktycznych dostosowanych do wieku i potrzeb; - dziecko integruje się z rówieśnikami, czuje się częścią grupy, nawiązuje pierwsze przyjaźnie;
- dziecko poznaje swoje ciało, swoje możliwości, uczy się współdziałania z drugim człowiekiem. |
V. Ewaluacja programu
Sposoby ewaluacji:
- analiza dokumentów,
- obserwacja dzieci w czasie zabaw i zajęć,
- konkurs wiedzy na koniec roku szkolnego o tematyce poruszanej na zajęciach prozdrowotnych;
- zaangażowanie i udział w akcjach prozdrowotnych i proekologicznych,
- badania ankietowe wśród członków społeczności przedszkolnej;
- ocena realizacji programu na spotkaniu Zespołu ds. Promocji Zdrowia w Samorządowym Przedszkolu w Dydni.
