PRZEDSZKOLE PROMUJĄCE ZDROWIE
Niech się każdy dowie, co to jest Przedszkole Promujące Zdrowie!
"Zdrowie to nie tylko całkowity brak choroby, czy kalectwa, ale także stan pełnego, fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu (dobrego samopoczucia)."
Promocja zdrowia jest nową, rozwijaną na świecie od lat 80. XX w., strategią działań dla umocnienia zdrowia ludzi – jednostek i społeczności.
W 1986 r., w Karcie Ottawskiej Promocji Zdrowia – podstawowym dokumencie w tej dziedzinie – promocję zdrowia zdefiniowano jako proces umożliwiający ludziom zwiększenie kontroli nad własnym zdrowiem i jego poprawę. Najbliższe tej definicji jest znane hasło: Nasze zdrowie w naszych rękach. Oznacza ono, że ludzie – jednostki i społeczności – mogą i powinni podejmować działania w zakresie zapobiegania chorobom oraz poprawy i wzmacniania swojego zdrowia.
W promocji zdrowia wykorzystuje się specyficzne podejścia. Szczególnie istotnymi wśród nich są:
Podejście siedliskowe –zdrowie jest tworzone i doświadczane przez ludzi w miejscach, w których uczą się, pracują, bawią, odpoczywają, kochają. Siedlisko jest systemem społecznym (całością), który zmienia się, aby poprawiać i doskonalić zdrowie. W siedlisku, którym jest np. miasto, zakład pracy, szkoła, przedszkole, rodzina, ludzie podejmują wspólnie działania na rzecz zdrowia, poszukując różnych form wsparcia z zewnątrz.
Podejście „od ludzi do problemu” –ludzie (społeczność) w danym siedlisku identyfikują własne problemy zdrowotne po to, aby je rozwiązać (usunąć, zredukować). Podejmują w tym celu działania (a nie narzucone, zewnętrzne programy), w których uwzględnia się dwie grupy czynników: środowiskowe (związane z miejscem i warunkami ich codziennego życia, relacjami z innymi) i osobiste (styl życia, kompetencje, motywacja, zdolności przystosowawcze). Podstawowym warunkiem ich skuteczności jest uczestnictwo i współdziałanie ludzi oraz tworzenie warunków dla aktywności jednostek i grup.
W Polsce od połowy lat 90. XX w. powstaje wiele przedszkoli promujących zdrowie (PPZ). W swej pracy wykorzystują one koncepcję szkoły promującej zdrowie.
Na wiek przedszkolny przypada kształtowanie się podstawowych zachowań zdrowotnych, a wszelkie nieprawidłowości mogą być trudne do zmiany w dalszych latach życia. Pracownicy przedszkola mają codzienny kontakt z rodzicami lub opiekunami dzieci, co stwarza ogromne możliwości współpracy w rozwijaniu ich kompetencji wychowawczych oraz tych dotyczących dbałości o zdrowie. Przedszkole odgrywa więc bardzo ważną rolę – taka szansa nie powtarza się już na kolejnych etapach edukacyjnych.
Przedszkole Promujące Zdrowie tworzy warunki i podejmuje działania, które sprzyjają:
- zdrowiu i dobremu samopoczuciu społeczności przedszkola (dzieci, pracowników i rodziców dzieci);
- podejmowaniu przez członków społeczności przedszkola aktualnie i w przyszłości działań na rzecz zdrowia własnego i innych ludzi oraz tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu.
Przedszkole jest siedliskiem, systemem społecznym, w którym żyje i realizuje swoje różne zadania
(rozwojowe, zawodowe, rodzicielskie, opiekuńcze) społeczność przedszkola. Społeczność tę tworzą
wszyscy pracownicy przedszkola, dzieci i ich rodzice. W przedszkolu – środowisku opieki, edukacji
i pracy – istnieje wiele czynników, które mogą oddziaływać pozytywnie lub negatywnie na zdrowie
i samopoczucie wszystkich członków jego społeczności.
Przedszkole promujące zdrowie realizuje zadania określone w obowiązujących aktach prawnych i w podstawie programowej wychowania przedszkolnego, a ponadto spełnia warunki określone w czterech standardach PPZ.
Standardy Przedszkola Promującego Zdrowie:
- Koncepcja pracy przedszkola, jego organizacja i struktura sprzyjają realizacji długofalowych, zaplanowanych działań dla wzmacniania zdrowia dzieci, pracowników i rodziców dzieci.
- Klimat społeczny przedszkola sprzyja dobremu samopoczuciu i zdrowiu dzieci, pracowników i rodziców dzieci.
- Przedszkole prowadzi edukację zdrowotną dzieci i stwarza im warunki do praktykowania w codziennym życiu zachowań prozdrowotnych.
- Przedszkole podejmuje działania w celu zwiększenia kompetencji pracowników i rodziców dzieci w zakresie dbałości o zdrowie oraz do prowadzenia edukacji zdrowotnej dzieci.
Źródło: „Przedszkole Promujące Zdrowie Poradnik dla przedszkoli i osób wspierających ich działania w zakresie promocji zdrowia” red. Magdalena Woynarowska-Sołdan, Barbara Woynarowska.
Jak nasze przedszkole promuje zdrowie…
- promocja zdrowia i zdrowego stylu życia jako priorytet w pracy Samorządowego Przedszkola w Dydni
- stworzenie autorskiego programu zdrowotnego „Zdrowie Przedszkolaka”, powołanie Przedszkolnego Zespołu ds. Promocji Zdrowia oraz koordynatora programu;
- coroczna diagnoza stanu wyjściowego dokonywana pod koniec września, wybór problemu priorytetowego do rozwiązania w ciągu roku szkolnego, opracowanie sposobu rozwiązań, ewaluacja programu;
- opracowanie planów pracy zespołu, planu metodycznego w zakresie edukacji zdrowotnej w zależności od wybranego problemu priorytetowego;
- badania ankietowe wśród społeczności przedszkolnej (rodziców, pracowników i nauczycieli przedszkola), analiza dokumentów oraz obserwacje dzieci mające na celu ocenę realizacji zadań przedszkola Promującego Zdrowie we wszystkich pięciu standardach; opracowywanie wyników badań, wniosków do dalszej pracy;
- cotygodniowe zajęcia edukacyjne z dziećmi mające na celu wyposażenie dzieci w podstawową wiedzę na tematy związane z szeroko pojętym zdrowiem (bloki tematyczne: higiena osobista, zdrowe odżywianie, edukacja przyrodnicza i elementy ekologii, edukacja ku bezpieczeństwu);
- organizowanie wycieczek, spotkań z ciekawymi osobami o tematyce prozdrowotnej (np. wycieczka do Pijalni Wód w Iwoniczu Zdroju, spotkania ze strażakami i policjantami, spotkanie z pielęgniarką);
- udział przedszkola w akcjach i programach edukacyjnych poświęconych zdrowiu m. in. „Dzieciństwo bez próchnicy”, „Mamo, Tato, wolę wodę”, „Kubusiowi Przyjaciele Natury”, „Zbieraj makulaturę, ratuj konie”;
- przygotowanie w salach kącików zdrowia, gazetki ścienne, artykuły na stronie przedszkola poświęcone edukacji zdrowotnej oraz realizacji zadań PPZ
- kształtowanie postaw dzieci związanych ze zdrowiem np. wyrabianie szacunku do przyrody, wybieranie zdrowych posiłków, zachęcanie do aktywnego spędzania wolnego czasu;
- wyposażenie dzieci w umiejętności takie jak np. segregacja odpadów według obowiązujących przepisów, nauka przygotowywania prostych, zdrowych posiłków (zajęcia kulinarne „Kuchcikowo”);
- pedagogizacja rodziców- udział w występach dzieci o tematyce prozdrowotnej, udział w imprezach przedszkolnych, udział w szkoleniach dla rodziców (np. z psychologiem oraz pracownikiem Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Brzozowie);
- współpraca ze środowiskiem lokalnym (np. występ w Szkole Podstawowej w Dydni o tematyce antynikotynowej, rozgrywki sportowe przedszkolaków z uczniami „zerówki”, występ rodziców przedszkolaków na „Gimnazjadzie” promujący aktywny styl życia; zachęcanie lokalnych podmiotów do zbiórki kartridży w akcji „Zbieraj kartridże, ratuj konie”).